ΠΡΟΕΡΓΑΣΙΕΣ ΕΠΙΜΕΤΑΛΛΩΣΗΣ
1η ΠΡΟΕΡΓΑΣΙΑ:  ΚΑΘΑΡΙΣΜΟΣ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟΥ ΑΠΟ ΟΞΕΙΔΙΑ - ΓΑΝΙΑΣΜΑ ΚΑΙ ΑΚΑΘΑΡΣΙΕΣ.
 
α) Αφορά αντικείμενα παλιά ή γενικά αντικείμενα τα οποία βρίσκονται σε κακή κατάσταση. Αυτά πρέπει να πυρωθούν, να εμβαπτιστούν σε αραιό θειικό οξύ H2SO4 ( 5-7 % κατά όγκο οξύ 93-95% νερό). Προσοχή: πάντα ρίχνουμε  το θειικό οξύ στο νερό, αλλιώς έχουμε επικίνδυνη βίαιη αντίδραση. Κατόπιν τα αντικείμενα πρέπει να ξαναγυαλιστούν και να καθαριστούν ( σε πλυντήριο  υπερήχων - με καυτό σαπουνόνερο- με ατμό νερού υπό πίεση ή με συνδιασμό αυτών) και κατόπιν ακολουθεί ηλεκτρολυτικός καθαρισμός (ηλεκτρολυτική απολάδωση) και επιμετάλλωση του αντικειμένου.
 
β) Αφορά αντικείμενα που φέρουν πέτρες,οι οποίες δεν αντέχουν θέρμανση με φλόγιστρο. Επίσης όταν έχουμε έτοιμα εξαρτήματα ή αλυσίδες από το εμπόριο (συνήθως έχουν εμποτιστεί σε βερνίκι το οποίο θα μολύνει το λουτρό επιμετάλλωσης). ΧΗΜΙΚΗ ΑΠΟΛΑΔΩΣΗ: Τα αντικείμενα αυτά τα βράζουμε με καυστική ποτάσα KOH ή καυστική σόδα NaOΗ (μία κουταλιά της σούπας ανά 250 χιλιοστά του λίτρου νερό),εκτός από κράματα αλουμινίου, κασίτερου και ψευδαργύρου (πχ ζάμακ), γιατί διαβρώνονται. Έπειτα τα ξαναγυαλίζουμε και τα καθαρίζουμε, κατόπιν ακολουθεί ηλεκτρολυτικός καθαρισμός και επιμετάλλωση του αντικειμένου.
 
ΠροσοχήΣτην χημική απολάδωση, πριν βράσουμε καυστικά άλατα KOH ή NaOH, πρέπει πρώτα με παρατεταμένη ανάδευση να διαλυθούν τελείως  στο νερό. Κατόπιν  συνεχίζουμε την ανάδευση μέχρι το νερό να γίνει από θολό διαυγές. Αν δεν διαλυθούν αυτά τα καυστικά άλατα  καλά, αντιδρούν βίαια (σκάνε) και υπάρχει κίνδυνος υπερχείλισης ή και ατυχήματος.
 
γ) Αφορά αντικείμενα που φέρουν πορώδεις ευαίσθητες πέτρες ή οργανικά υλικά. Προβαίνουμε μόνο σε ξαναγυάλισμα και ήπιους τρόπους καθαρισμού κρίνοντας ανά περίπτωση με:  ατμό νερού υπό πίεση - πλυντήριο υπερήχων -τρίψιμο με σκόνη μαγειρικής σόδας [διττανθρακικό νάτριο (NaHCO3)] - ζεστό ή καυτό σαπουνόνερο ή  με συνδιασμό αυτών. Κατόπιν σε όσα από αυτά τα αντικείμενα που φέρουν οργανικά υλικά, μπορούμε να κάνουμε απολάδωση, εφαρμόζουμε μόνο τοπική επιμετάλλωση, γιατί τα λουτρά επιμετάλλωσης και διαβρώνουν τα περισσότερα οργανικά υλικά και μολύνονται από αυτά.
2η ΠΡΟΕΡΓΑΣΙΑ:  ΗΛΕΚΤΡΟΛΥΤΙΚΟΣ ΚΑΘΑΡΙΣΜΟΣ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟΥ  -  (ΗΛΕΚΤΡΟΛΥΤΙΚΗ ΑΠΟΛΑΔΩΣΗ).
   
Χωρίς σωστή διαδικασία απολάδωσης , η πρόσφυση της επιμετάλλωσης πάνω στο αντικείμενο θα είναι από αδύναμη ως αδύνατη. Το χρώμα της επιμετάλλωσης δεν θα είναι  το ιδανικό και τα διαλύματα επιμετάλλωσης σταδιακά θα μολύνονται.
 
Ο ηλεκτρολυτικός καθαρισμός  (ηλεκτρολυτική απολάδωση)  πραγματοποιείται επάνω σε ένα αγώγιμο αντικείμενο με ηλεκτρόλυση. Τα μέσα καθαρισμού είναι επιλεγμένα  χημικά προιόντα, σε συνδιασμό με την δράση του υδρογόνου που δρα στην κάθοδο (-), πάνω στην επιφάνεια του αντικειμένου. Η διαδικασία ολοκληρώνεται με την εξουδετέρωση των χημικών προιόντων καθαρισμού, αφήνοντας την επιφάνεια του αντικειμένου καθαρή, απαλλαγμένη από λίπη, ακαθαρσίες και οξειδώσεις.  Η απόλυτα καθαρή μεταλλική επιφάνεια έπειτα από σωστό ηλεκτρολυτικό καθαρισμό, ενεργοποιείται και γίνεται υδρόφιλη (ολική διαβροχή). Πρέπει να παραμένει η επιφάνεια του αντικειμένου υδρόφιλη, από το στάδιο ολοκλήρωσης της  απολάδωσης, καθώς και στα μετέπειτα στάδια επεξεργασίας ως και το λουτρό επιμετάλλωσης, για να έχουμε άψογα αποτελέσματα. 
                                  
 
 Η μέθοδος του ηλεκτρολυτικού καθαρισμού, είναι απαραίτητη πριν την ηλεκτρολυτική επιμετάλλωση και αναντικατάστατη.
 
kapsimo-apoladosis
ateli_apoladosi
ydrofili_epifaneia
♦  Η πρώτη φωτογραφία απεικονίζει προβλήματα ρεύματος (καψίματα). Η φωτογραφία είναι μετά από τον ηλεκτρολυτικό καθαρισμό του αντικειμένου.
♦  Η δεύτερη φωτογραφία απεικονίζει ατελή απολάδωση. Μετά το ξέπλυμα βλέπουμε την επιφάνεια στεγνή με σκόρπιες σταγόνες νερού (υδρόφοβη επιφάνεια).
♦  Στην τρίτη φωτογραφία έχει πραγματοποιηθεί σωστά ο ηλεκτρολυτικός καθαρισμός. Μετά το ξέπλυμα βλέπουμε όλη την επιφάνεια ακόμα και σε κάθετη κλίση να είναι υδρόφιλη κρατώντας παντού και ενιαία μία λεπτή μεμβράνη υγρού (ολική διαβροχή), η οποία καταλήγει σε συσσώρευση υγρού αλλά σε όλο το φάρδος της επιφάνειας (όχι σε μορφή σταγόνας).
 
ΔΕΔΟΜΕΝΑ ΗΛΕΚΤΡΟΛΥΤΙΚΗΣ ΑΠΟΛΑΔΩΣΗΣ
Αφού πρώτα καθαριστεί το αντικείμενο όπως έχει προαναφερθεί στην πρώτη προεργασία, κατόπιν  εφαρμόζεται ηλεκτρολυτικός καθαρισμός του αντικειμένου μέσα σε παρασκεύασμα εμπορίου ή σε λουτρό καυστικής σόδας [υδροξείδιο νατρίου (NaOH)] 35 γραμμάρια ανά λίτρο νερού.
 
Επίσης  πολύ καλό μείγμα ηλεκτρολυτικής απολάδωσης με λιγότερες αναθυμιάσεις και ευκολότερο στην χρήση του είναι: 15 γρμ στο λίτρο καυστική σόδα 45 γρμ στο λίτρο (TSP) ένυδρο φωσφoρικό τρινάτριο ( Na3PO4 12H2O). Αντ'ι για TSP στις ίδιες αναλογίες μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε κιτρικό τρινάτριο (Na3C6H5O7), το οποίο είναι φιλικότερο στο περιββάλον.
 
Καλό είναι οι σόδες να έχουν υψηλή περιεκτικότητα για να μην έχουμε δυσάρεστες εκπλήξεις από προσμείξεις.
 
Πριν πραγματοποιήσουμε ηλεκτρολυτική απολάδωσηαναδεύουμε το διάλυμα της καυστικής σόδας ή του μείγματος  για να γίνεται ομογενές και αγώγιμο,  ώστε  να περνά σωστά το ρεύμα.
 
Η χρήση στην καινούργια απολάδωση πρέπει να γίνεται τουλάχιστον έπειτα από μία ώρα για να εκτονωθεί η χημική αντίδραση με το νερό. Αλλιώς είναι πιθανό να παρουσιάζει στα κομμάτια καψίματα από ρεύμα (κάδρο - θαμπάδες).
 
Θερμοκρασία δωματίου.
 
  • Τάση ρεύματος σε βόλτ (V) ικανή να αποδίδει ένταση (ποσότητα φορτίου) ρεύματos, ένα αμπέρ(Α) ανά 10 τ.εκ. επιφάνειας ( π.χ 70τ.εκ επιφάνειας  7 Α). Η μέτρηση πραγματοποιείται με αμπεροτσιμπίδα στην κάθοδο ( - )  .
  • Με τα δικά μας δεδομένα  η τάση πρέπει να ρυθμίζεται  ως εξής: α) διάλυμα καυστικής σόδας 2,8 ως 3 V   β)  μείγμα καυστικής σόδας με TSP 3,5 ως 4 V (τα δικά μας δεδομένα  αναφέρονται στα προαναφερθέν αλκάλια, με την συγκεκριμένη δοσολογία και τις πρότυπες διαστάσεις ανοδίων που δουλεύουμε).
  •  Καλώδια πολύκλωνα. Διάμετρος του χάλκινου πλέγματος για να μπορούν να περνούν ως 15 αμπέρ (Α) τουλάχιστον 2,5 χιλιοστών χωρίς την πλαστική επικάλυψη [ 4,9 τετραγωνικών χιλιοστών  επιφάνειας (εμβαδόν) σε κάθετη τομή]. 
  • Πάντα πρώτα ανοίγουμε και ρυθμίζουμε το τροφοδοτικό και συνδέουμε με ανοικτό το  ρεύμα τα αντικείμενα, πρίν μπούν μέσα στο διάλυμα της απολάδωσης (όπως και σε όλα τα διαλύματα επιμετάλλωσης) γιατί χωρίς ρεύμα οξειδώνονται.
  • Χρόνος: 3-5 λεπτά.  Στην διπλή επιμετάλλωση  κάνουμε και 2η απολάδωση μετά από το υπόστρωμα για 1΄λεπτό. Ο λόγος που πρέπει να γίνεται και 2η απολάδωση, είναι κυρίως για να αφαιρούνται τα σαθρά μέρη από την 1η επιμετάλλωση και έτσι να επιτυνχάνουμε άριστη πρόσφυση.
  • Ανόδιο: φύλλο από ανοξείδωτο ατσάλι με ιδανικό τον ανοξείδωτο χάλυβα τύπου 316 και 304. Πάχος ανοδίου 1,5 χιλιοστών + και με διαστάσεις της επιφάνειας του ανοδίου τουλάχιστον 5 Χ 10 εκατοστά για κάθε λίτρο διαλύματος . Αν είναι λεπτό το ανόδιο  μετατρέπεται  εν μέρη ποσότητα ρεύματος  σε αντίσταση. Αυτό το διαπιστώνουμε όταν το ανόδιο και τα άκρα των καλωδίων  θερμαίνονται (δεν πρέπει).
  • Καθάρισμα στο ανόδιο μετά από κάθε χρήση (κυρίως εκεί επικάθονται οι ακαθαρσίες) και να γίνονται πολύ συχνές αλλαγές του λουτρού.
  • Δοχείο απολάδωσης: από πολυπροπυλένιο (PP) ή πολυαιθυλένιο υψηλής πυκνότητας (HDPE). To γυαλί είναι ακατάλληλο γιατί διαβρώνεται από πολλά αλκάλια (κατάλληλο για το όξινο διάλυμα απενεργοποίησης της απολάδωσης και για το νερό). Τα δοχεία απιονισμένου νερού συνήθως είναι από HDPE και μπορούμε να τα χρησιμοποιήσουμε.
στοιχειώδη εγκατάσταση επιμετάλλωσης
βιοτεχνικό σύστημα επιμετάλλωσης
ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΗΛΕΚΤΡΟΛΥΤΙΚΗΣ ΑΠΟΛΑΔΩΣΗΣ
Έπειτα από την πρώτη προεργασία καθαρισμού του αντικειμένου που έχει προαναφερθεί, ακολουθεί η διαδικασία: 1ο δοχείο: απολάδωση του αντικειμένου με τα δεδομένα που προαναφέρθηκαν, 2ο δοχείο: ξέπλυμα του αντικειμένου πρώτα με άφθονο τρεχούμενο νερό και έπειτα εμβάπτιση σε δοχείο με νερό  3ο δοχείο από γυαλί ζέσεως: απενεργοποίηση του λουτρού απολάδωσης από την επιφάνεια του αντικειμένου με την εμβάπτισή του σε αραιό λουτρό θειικού οξέος H2SO4 [93 % νερό 7% θειικό οξύ κατά όγκο (αν όχι χημικώς καθαρό, οπτικά άγχρωμο και διαυγές) στους 35 ως      45 C + για μισό λεπτό με ανάδευση (κάτω από 25 C το οξύ υπολειτουργεί).  [ Η απολάδωση αφήνει πάνω στο αντικείμενο μία γλίτσα η οποία εάν παραμείνει δεν θα πιάσει σωστά η επιμετάλλωση. Αυτή την γλίτσα διαλύει το οξύ.  Προσοχή: (πάντα ρίχνουμε το θειικό οξύ στο νερό, αλλιώς έχουμε επικίνδυνη βίαιη αντίδραση) ]   4ο δοχείο: ξέπλυμα στην συνέχεια του αντικειμένου με τρεχούμενο νερό και κατόπιν εμβάπτιση σε δοχείο με αποσταγμένο νερό,   5ο δοχείο:  δεύτερη εμβάπτιση  σε δοχείο με αποσταγμένο νερό. Τέλος ακολουθεί η επιμετάλλωση.
Μετά την επιμετάλλωση  ακολουθεί  η διαδικασία: ξέπλυμα σε τρεχούμενο νερό, εμβάπτιση σε νερό (6ο δοχείο), ψεκασμό του αντικειμένου με ατμό αποσταγμένου νερού υπό πίεση ή εμβάπτιση σε αποσταγμένο νερό κατά προτίμηση ζεστό (7ο δοχείο) και στέγνωμα. 
ΙΔΙΑΙΤΕΡΟΤΗΤΑ ΚΥΑΝΙΟΥΧΩΝ ΔΙΑΛΥΜΑΤΩΝ (Επαργύρωμα - επιχρύσωμα - αλκαλική επιχάλκωση) :Τα κυανιούχα διαλύματα μετά την επιμετάλλωση καλό είναι να περνούν από τρεχούμενο νερό και κατόπιν να γίνεται εμβάπτιση σε διάλυμα  θειικού οξέως 7% για απενεργοποίηση του κυανίου.  Τέλος ακολουθεί η διαδικασία ξεπλύματος και στεγνώματος που έχει προαναφερθεί.
ΙΔΙΑΙΤΕΡΟΤΗΤΑ ΕΠΙΡΟΔΙΩΣΗΣ: Εκτός από την γενική διαδικασία, η επιροδίωση έχει ακόμα  καλύτερα αποτελέσματα με την εξής σειρά: απολάδωση με την προαναφερθέν διαδικασία, ξέπλυμα με άφθονο τρεχούμενο νερό, εμβάπτιση σε αποσταγμένο νερό, εμβάπτιση σε διάλυμα  7% θειικού οξέως 93% αποσταγμένου νερού στους 40 C + και απευθείας εμβάπτιση μέσα στο διάλυμα της επιροδίωσης κατά προτίμηση ζεστό, αφού πρώτα έχουμε συνδέσει το αντικείμενο με το ρεύμα. Ακολουθεί η διαδικασία ξεπλύματος και στεγνώματος του αντικειμενου.
ΙΔΙΑΙΤΕΡΟΤΗΤΑ ΚΡΑΜΑΤΩΝ ΧΑΛΚΟΥ:  α) το διάλυμα του πλυντηρίου υπερήχων δεν πρέπει να περιέχει αμμωνία (ΝΗ3) γιατί δημιουργεί οξειδώσεις. β) κάποια κράματα χαλκού οξειδώνονται από το θειικό οξύ (Η2SO4) κατά την εξουδετέρωση του διαλύματος της απολάδωσης. Στην περίπτωση αυτή πραγματοποιούμε την εξουδετέρωση με όξινα θειικά άλατα  που να έχουν Ph πάνω από ένα.
ΠΡΟΣΟΧΗ στο πλυντήριο υπερήχων καθώς και στα 7 ή 9 δοχεία των υγρών διαλυμάτων που περιλαμβάνει η διαδικασία της απολάδωσης πρέπει να γίνονται πολύ συχνές αλλαγές γιατί  ΚΑΠΟΙΑ ΣΤΙΓΜΗ ΕΡΧΕΤΑΙ Ο ΚΟΡΕΣΜΟΣ, όπου σαν συνέπειά του έχει να λερώνονται αντί να καθαρίζονται τα αντικείμενα και σταδιακά να μολύνονται τα διαλύματα επιμετάλλωσης.
Με χαρτί πεχαμετρικό πρέπει να παρακολουθούμε όλα τα υγρά συχνά (κυρίως σε μεγάλου όγκου λουτρά που έχουν οικονομικό κόστος οι αλλαγές). Η καυστική σόδα πρέπει να δείχνει PH πάνω από 12,  το  νερό 7, το οξύ κάτω από 1 και το λουτρό επιμετάλλωσης πρέπει να δείχνει το PH που αναγράφει ο παρασκευαστής του. Επίσης οπτικά πρέπει όλα τα υγρά να δείχνουν καθαρά. 
Σε όλη την διαδικασία της απολάδωσης και της επιμετάλλωσης πιάνουμε το αντικείμενο μόνο με λαβίδες Κατά την διάρκεια της απολάδωσης και της επιμετάλλωσης το αντικείμενο είναι πάντα στον αρνητικό πόλο (-).
ΜΗΝ ΑΓΝΟΕΙΤΕ ΤΙΣ ΠΡΟΕΡΓΑΣΙΕΣ (είναι θεμελιώδεις), γιατί αφενός δεν θα έχετε το επιθυμητό αποτέλεσμα πάνω στο αντικείμενο και αφετέρου, θα μολυνθεί πολύ γρήγορα το διάλυμα της επιμετάλλωσης.
Ο ΣΧΟΛΑΣΤΙΚΟΣ ΤΕΧΝΙΤΗΣ, ΤΑ ΛΟΥΤΡΑ ΕΠΙΜΕΤΑΛΛΩΣΗΣ ΤΑ ΕΞΑΝΤΛΕΙ ΑΠΟΔΙΔΟΝΤΑΣ ΠΑΝΩ ΣΤΑ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΑ ΤΗΝ ΙΔΙΑ ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΑΠΟΘΕΣΗΣ,  ΧΡΩΜΑΤΟΣ ΚΑΙ ΛΑΜΨΗΣ ΩΣ ΤΟ ΤΕΛΟΣ.
ΠΡΟΪΟΝΤΑ ΕΠΙΜΕΤΑΛΛΩΣΗΣ
 
 
 
© 1994 , BAKOGIANNAKIS. All Rights Reserved.